Chirurg werkt aan een uniek robothart
Ilhèt Subasa - Rotterdam
De foto stond in de wetenschapsbijlage van NRC. Daarop was een robot-octopus te zien. "Die robot-octopus kon zwemmen zoals een octopus zwemt," vertelt Jolanda Kluin aan de telefoon. "Dat zag ik helemaal voor me, die pootjes die zo bewegen. Toen dacht ik: als dat kan, dan kun je er vast ook een hart van maken."
Kluin nam meteen contact op met de geïnterviewde it het artikel, Bas Overvelde, hoofd van de Soft Robotic Matter groep van Amolf, die zachte robots ontwikkelt. Of hij met zachte robottechnieken misschien ook een hart kon maken? Overvelde geloofde erin en er ontstond een samenwerking. Vijf jaar geleden kreeg ze een Europese subsidie van ruim 3 miljoen euro. Afgelopen december ontving Kluin van de Nederlandse overheid nog eens 11 miljoen euro om het project Holland hybrid heart voor te zetten.
Pomp
De hartspecialist, werkzaam voor het Erasmus MC, gehoopt in dit project. De techniek, de materialen en de mensen die daarvoor nodig zijn, zijn er al langer in Nederland. "En als we een mens op de maan kunnen zetten, dan moet het toch ook lukken om een zacht, kloppend hart na te maken? Een hart is eigenlijk niets meer dan een pomp. "Maar dan wel een hele ingenieuze. Het hart hoeft alleen het bloed veilig rond te pompen. Dus in die zin een heel goed orgaan om mee te beginnen." Kluin bouwde met een team van onderzoekers drie modellen waarvan er één al getest is op een geit. "We mochten dat experiment maar een uur doen. En dat uur heeft hij overleefd. Maar we zijn er nog niet." Er zijn nog veel mitsen en maren die nog verdere onderzoek vereisen. "Een mooi compact hart is het nog niet geworden, maar het laat wel zien dat je met zachte materialen iets kan maken dat voldoende kracht heeft om het bloed rond te pompen." Kluin hoopt dat het eerste robothart binnen tien jaar beschikbaar wordt voor patiënten.
Plat zakje
Het hart dat ze ontwikkelde, word gemaakt van zachte stoffen en lijkt als het leeg is op een plat zakje. "Misschien was een ander design beter geweest", lacht ze. "Maar we willen ook niet iets maken dat per se op een hart lijkt. Als de functie er maar op lijkt."
In Nederland zijn er 250.000 patiënten met hartfalen, van wie de helft binnen vijf jaar overlijdt. De beste behandeling is het krijgen van een donorhart maar daar is een groot tekort aan. Het zachte robot-hart zou als alternatief kunnen dienen voor harttransplantaties, vertelt Kluin. "Uiteindelijk hopen we dat mensen geen harttransplantatie meer hoeven te ondergaan."
Kluin in Focus
De NTR volgde Jolanda Kluin en haar team voor het wetenschapsprogramma Focus waar presentator Petra Grizen meekijkt in het lab waar uit-gebreid getest wordt. Zacht donorhart is donderdag 14 maart te zien om 20.55 ur op NPO 2. In de uitzending wordt ook een patient gevolgd die een steunhart heeft. Zo zin er vanaf de jaren 60 meerdere pogingen gedaan door onderzoekers een hart na te bootsen. Inmiddels zijn er verschillende kunstharten en steunharten op de markt, maar daar zitten volgens Kluin vaak nog wel nadelen aan. "Die zijn vaak van rigide materialen gemaakt, die op een hele onnatuurlijke manier pompen."